Çanakkale’de deprem riski var mı?

Çanakkale’de deprem riski var mı? Daha önce de belirtildiği gibi, Şehir 1. derecede deprem bölgesinde bulunmaktadır. Yerleşmelerin büyük kısmı yanı sıra resmi kurum ve kuruluşların, ayrıca deprem sonrası hazır bulunması gereken hastane, itfaiye gibi kurumların alüvyonlu zeminde yer alması bu riski daha da arttırır. Her biri Şehre 50 km kadar uzakta uzanan ve uzun zamandır deprem yaratmayan önemli faylar Şehir için önemli bir tehdittir. Şehrin kuzeyindeki kumtaşı ve kiltaşlarından oluşan nispeten daha sağlam bir zemin yapıların temelini oluşturmakta, fakat bu zeminde de killi seviyeler yer altı suyunun tutulduğu geçirimsiz zonlar oluşturmaktadır. Böylece Çanakkale şehri için zeminde sıvılaşma durumu şehrin tamamı için söz konusu olmaktadır. Yine ovada platoya geçişi sağlayan sırtlarda silt ve kil varlığına bağlı olarak kütle hareketi riski de söz konusudur. Bunlardan başka kordon boyunca kentin denize en çok yaklaştığı alanlarda dolgu zeminler bulunmaktadır. Buralar
depremden en çabuk etkilenecek alanlar olduğu gibi boğaza doğru kayma potansiyeli ve deniz suyunun basmasına maruz kalma olasılığındadır. Kısaca şehrin deprem karşısında yüz yüze bulunduğu yersel şartlar şöyle sıralanabilir:
 Deprem merkezleri yada fay hatlarına yakınlık
 Zemin dayanıksızlığı
 Yüksek yer altı suyu seviyesi ve sıvılaşma sorunu
 Plato sahasında anakayada yüksek kil içeriği
 Kıyı kesimde dolgu alanlarının bulunması

Çanakkale’de deprem riski var mı?

Her açıdan depreme karşı olumsuz şartlar içeren şehrin 2. derece deprem bölgesinden 1. derece deprem bölgesine dahil edilişi çok yakın bir zaman içinde olmuştur. Bakanlar Kurulunun 18.04.1998 tarih, 96/8109 sayılı kararı ile. Yani 1998 yılı sonrasında geçen 4 yıllık sürede yapılaşmada 1. derece depremsellik ilkelerine uyulmuştur. Bu durumda şehrin büyük kısmında yapıların 2. derece deprem bölgesi esaslarına göre inşa edildikleri görülmektedir. Çanakkale için depremin dolaylı yoldan da bir etkisi düşünülmektedir. Bu da şehre 15 km uzakta kalan Atikhisar Barajının şiddetli bir depremde yıkılması durumda Sarıçay’n yatağını aşarak bir taşkına yol açabileceğidir. Son yıllarda yağış tutarının düşük olması dolayısıyla az miktarda su tutan ve tabanının büyük kısmı kuru kalan barajın 1973 yılında inşa edilmesinden sonra şehrin taşkın riski ortadan kalkmıştır. Gerçekte 400 km² ye yakın bir su toplama havzası bulunan Sarıçay’ın Cumhuriyetin ilk yıllarında taşkınlara sebep olduğu bilinmektedir. Bol yağışlı bir döneme isabet edebilecek olası bir depremle toprak yığma türdeki baraj gövdesinin yıkılması durumunda şehrin bazı kısımlarının sudan etkilenebileceği bir ihtimal olarak değerlendirilebilir.

kaynak: Deprem Riski ve Çanakkale Çanakkale şehrinde Yer Seçiminin Jeomorfolojik Açıdan Değerlendirilmesi ● Doğu Coğrafya Dergisi